ኣብ እዋን ወጋሕታ

ዘለናዮ ግዜ፡ ብመንጽር ዝሓለፈ ሓደ ዘመን፡ ኣዝዩ ሰናይ እዋን ምዃኑ ንፈልጥዶ?

ሕሉፍ ታሪኽና እንተ ርኢና፡ እቲ ነዊሕ ለይቲ ሓሊፉ፡ ኣብ ሰዓታት ወጋሕታ ከም እንርከብ ምግንዛቡ ኣየጸግምን። ዝሓለፉ ሰለስተ ወለዶታት ኤርትራ፡ ኣብ ዘይፍለጥ ግብ ዝበለ ጸላም እናነበሩ፡ ካብቲ ጸላም ንምውጻእ ናይ ሞትን ሕየትን ቃልሲ እናካየዱ እዮም ንህይወት ሓሊፎምዋ። ሓደ እምነት ግና ነይሩዎም፡ “እንተ ጸኒዕካ ግድን ወጋሕታ ኣሎ” ዝብል ነቕ ዘይብል እምነት።

ሎሚ፡ ዝሓለፈ ናይ ኲናት ሃዋሁ፡ ንዓሰርተታት ዓመታት ኣብ ልዕሌና ዝተጻዕነ ከቢድ፡ ፖለቲካዊን ቁጠባዊን ወጥሪን ጸገማትን፡ ጠቕሊሉ ኣብ ዝቕንጠጠሉ ሓድሽ ምዕራፍ ረጊጽና ኣሎና። እንተዀነ፡ ምቕንጣጥ ጸላም ብሃንደበት ዝኽሰት ተርእዮ ኣይኰነን። ሰዓት 5፡30 ናይ ንግሆ ወጋሕታ ምዃኑ ፍሉጥ እዩ። ዝሓደረ ጸላም፡ ቀስ ብቐስ እናሃሰሰ ብብርሃን ናይ ሰዓት 6፡00 ክትካእ ዝወስዶ ግዜ ግና ኣሎ።

በዚ መንጽር’ዚ ክንርእዮ ከለና፡ ኣብ ሓድሽን ዝተፈልየን ምዕራፍ ስለ ዝኣቶና፡ ዝጸንሐ ጸገማትናን ብድሆታትናን ጠፊኡ፡ ከመ- ቕጽበት ብማናን ራህዋን ክትካእ እዩ ማለት ኣይኰነን። እቲ ሰናይ ዘመን ብግዜ ርሑቕ ኣይኹን እምበር፡ ደረጃ ብደረጃ ስለ ዝመጽእ ዝጠልቦ ግዜ፡ ዓቕልን ስራሕን ኣሎ። ከምቲ ብርሃን ወጋሕታ ምምጽኡ ከም ዘይተርፍ ፈሊጥና ብዓቕሊ እንጽበዮ፡ እቲ ነዊሕ ኣብ ዘይኰነ ግዜ ዝኽሰት ሰፊሕ ዕድላትን ረብሓታትን እውን፡ ንእሽቶ ዓቕሊን ናብኡ ዘብጽሕ ስራሕን ትዕግስቲን ከድልዮ እዩ። እቲ ጽቡቕ ነገር ግዳ፡ ሕጂ ዝሕተት ዓቕሊ ከም ዝሓለፈ መድረኻት ኣብ ግብ ዝበለ ጸላም ዘይኰነ፡ ኣብ ትሕቲ ባና ብሩህ መጻኢ ምዃኑ እዩ።

ኣብቲ ዝሓለፈ ሕሱም መዋእላት፡ “ኒሕ፡ ሓቦ፡ ስኒ-ምንካስ፡ ጽንዓት፡ ምጽማም ዝብሉ ኣምራት፡ ኣብ መዝገበ ቃላትና ጥራይ እዮም ዝርከቡ” እናበሉ ዝዋዘዩ ነይሮም። እዚ ዋዛ’ዚ፡ ካልኦት ህዝብታት ንተጻዋርነት ዝገልጽ ቃላት የብሎምን ንምባል ኣይኰነን። የግዳስ ተጻዋርነት ከም ሓደ ክብሪ ናይ ወዲ-ሰብ፡ “ምሒር ጎሊሑ ዝተራእየ ኣብ ህዝቢ ኤርትራ ክኸውን ኣለዎ” ካብ ዝብል ግምት ዝነቐለ እዩ። ብርግጽ ድማ ኣይተጋነነን።

ከም ህዝቢ፡ ነቲ ነዊሕ ጸላም ሰጊርና፡ ናብዚ ብርሃን’ዚ ክንበቅዕ ዘኽኣለና፡ ብዙሓትን ብሉጻትንን ክብርታት ነይሮምና እዮም። ካብዞም ክብርታት እዚኣቶም፡ ጐሊሑ ክጥቀስ ዝኽእል “ተጻዋርነትና እዩ” ኢልና ክንድምድም ንኽእል ኢና። ብልዑል ተጻዋርነትን ጽንዓትን ተቓሊስና፡ መንነትና ከነድምቕ እንተዘይንኽእል፡ ብመንጽር ዝገጠመና ከቢድ ብድሆ፡ ክንሰርር ኣይምኸኣልናን።

ብርቱዕ ፍቕሪ ሃገር፡ ነቕ ዘይብል ዕላማን ዘይጸዓድ መንፈስን፣ ጅግንነትን ተበጃውነትን፣ እቶም ድሙቓት ሃገራዊ ክብርታትና እዮም። ተጻዋርነት ከኣ ከም ክብሪ፡ ዓንዲ ማእከል ናይዞም ኩሎም’ዩ ነይሩ። ምኽንያቱ፡ ሃገራዊ ፍቕሪ ብግብሪ ንምርኣይ ዝጠልቦ ተጻዋርነት ኣሎ። ጅግንነት፡ መዓንጣን ድፍረትን ጥራይ ዘይኮነ ልዑል ተጻዋርነት ይሓትት። ስእነት፡ ጥሜት፡ ጽምኢ፡ ከቢድ ዕርቃን ወዘተ. ምጽዋር እቲ ዝዓበየ መግለጺ ናይ ጅግንነትን ትብዓትን እዩ። ኣብ ዕላማኻ ጸኒዕካ ደው ምባል ከኣ ብዘይ ተጻዋርነት ዝከኣል ኣይኮነን።

ኣብ እዋን ገድሊ፡ “ሰብ ብኸብዱ ኣይዛረብን’ዩ” ዝብል ቃላት ምስማዕ ልሙድ’ዩ ነይሩ። “ጸዋራት ንኹን! ሰብ ዓቢይ ዕላማ ኢና፡ ተጻዋርነት እንተ’ሎ ኩሉ ሓላፋይ’ዩ” ንምባል ዝዝረብ ዝነበረ እዩ። ብርግጽ ድማ፡ ኤርትራዊ ተጋዳላይ፡ ፍርቂ ኸብዱ፡ ኣብ ጠልጠል ኣጻድፍ እናሓደረ፡ ቀዝሒን ሃሩርን፡ ሕሱም ጥሜትን ጽምኢን ተጻዊሩ’ዩ፡ ነቲ ኩሉ መሪርን ደማዊን ውግኣት ገጢሙዎ። ኣብቲ ጽንኩር እዋን፡ ተጋዳላይ ዕርቃኑ ንምሽፋን፡ ጡጥን መርፍእን ኣላጊቡ’ዩ ዝነብር ነይሩ። ኣጽዋር ዘስንቖ ደጋፊ ኣይነበሮን። “ንጸላኢ ብብረቱ ብጥይቱ!” ዝብል ኒሕ’ዩ ኣጽዋሩ። እዚ ጭርሖ’ዚ፡ ድሌት እንተ’ሎ ካብ ባዶ ነቒልካ’ውን ዕላማኻ ምዕዋት ከም ዝከኣል እዩ ዘመልክት። ብግብሪ ድማ ተረጋጊጹ።

ድሕሪ ናጽነት’ውን፡ ኣብዚ ዝሓለፈ 20 ዓመታት፡ ተጻዋርነትና ዘበርዓኖም ተጻብኦታት ቀለልቲ ኣይነበሩን። ዝዓበየመርኣያናይዞምተጻብኦታት፡እቲቅሉዕወተሃደራዊ ወራር’ዩ። እቲ ወራር ምስ ፈሸለ ድማ፡ ድምጽና ንምዕባስ፡ ናይ ርእሰ-ምክልኻል ጉልበትና ንምምካን፡ ካብ እገዳ ጀሚርካ ማእለያ ዘይብሎም ሽርሒታት ስዒቦም። ሃገር ሰባ ንምብዳም ብዝተወደበ ኣገባብ፡ ኣብ ልዕሊ መንእሰያት ክፍጸም ዝጸንሐ ናይ ፍልሰት ገበናት፡ ፖለቲካዊ፡ ቁጠባዊን ዲፕሎማሲያዊን ተነጽሎ ንምስግዳድ ዝተኻየደ ስነ- ኣእምሮኣዊ ኲናት ኩሉ፡ ዕላማኡ፡ ነቲ ብዓረርን ሓዊን ዘይተኻእለ ተጸዋርነት ህዝቢ ኤርትራ ምልሕላሕን ምጽዓድን እዩ ነይሩ። ሃገርን ህዝቢን ብድኽነትን ቁጠባዊ ሕሰምን ተሸጊሩ ምእንቲ ክሳቐን ክነዓዓብን ክስደድን ካብ ዓበይቲ ልምዓታዊ ወፍርታት ምዕንቃጽ ጀሚርካ፡ ክሳብ’ቲ ኣብ ወጻኢ ርሂጹ ዝነብር ዘሎ ዜጋ ንቤተሰቡ ዝሕውሎ ገንዘብ ንምሕናቕ ዝተፈጸመ ሽርሒታት፡ ዕላማኡ፡ ዓቕሚ ከይነሰስን ምሕንኳል’ዩ ነይሩ።